Darvas'ın Kutu Teorisi (Darvas Box Theory), yatırımcı ve dansçı Nicolas Darvas tarafından geliştirilen ve hisse senedi fiyatlarının belirli bir aralık içinde hareket ettiğini varsayan bir teknik analiz yöntemidir. Bu teori, fiyat hareketlerinin belirli kutular (box) veya aralıklar içinde oluştuğunu ve bu kutuların kırılmasıyla yeni bir trendin başlayabileceğini öne sürer.
Darvas'ın Kutu Teorisi'nin temel prensipleri şunlardır:
Kutuların Oluşumu: Darvas, hisse senedi fiyatlarının belirli bir süre boyunca belirli bir aralıkta (kutu) hareket ettiğini gözlemler. Bu aralık, fiyatların belirli bir yüksek ve düşük seviyede sıkıştığı dönemleri temsil eder.
Kırılma ve Alım/Satım Sinyalleri: Bir hisse senedi fiyatı kutunun üst sınırını kırdığında, Darvas bunu bir alım sinyali olarak değerlendirir. Benzer şekilde, fiyat kutunun alt sınırını kırdığında ise bir satım sinyali olarak kabul edilir.
Takip Eden Durdurma (Trailing Stop): Darvas, hisse senedi fiyatı kutunun üst sınırını kırdığında alım yapar ve fiyat hareketini takip eden bir durdurma seviyesi belirler. Bu, yatırımcının kazançlarını korumasına ve olası zararları sınırlamasına yardımcı olur.
Hacim Analizi: Darvas, fiyat hareketlerini analiz ederken işlem hacmini de dikkate alır. Hacimdeki artışlar, fiyat hareketlerinin doğruluğunu ve gücünü teyit edebilir.
Darvas'ın Kutu Teorisi, özellikle trend takip eden yatırımcılar tarafından kullanılır ve hisse senedi piyasalarında belirli dönemlerde başarılı sonuçlar verebilir. Bu teori, piyasa hareketlerini basit ama etkili bir şekilde analiz etmek için geliştirilmiştir ve Nicolas Darvas'ın kendi yatırımlarında önemli başarılar elde etmesine yardımcı olmuştur.
Örnek bir senaryo verir misin?
Tabii, Darvas'ın Kutu Teorisi'nin nasıl uygulandığını anlamak için örnek bir senaryo üzerinden gidelim:
Senaryo:
Bir yatırımcı, ABC şirketinin hisse senetleri ile ilgileniyor ve Darvas'ın Kutu Teorisi'ni kullanarak bu hisse senedine yatırım yapmayı planlıyor.
Adım 1: Fiyat Hareketlerini İzleme
Yatırımcı, ABC hisse senedinin fiyat hareketlerini bir süre izliyor ve şu aralıkları belirliyor:
Hisse senedinin yüksek fiyatı: 50 TL
Hisse senedinin düşük fiyatı: 45 TL
Bu aralık, kutunun sınırlarını oluşturuyor: Üst sınır 50 TL, alt sınır 45 TL.
Adım 2: Kutu Kırılması ve Alım Sinyali
Bir süre sonra, ABC hisse senedinin fiyatı 50 TL üst sınırını kırarak 52 TL'ye yükseliyor. Bu, Darvas'ın Kutu Teorisi'ne göre bir alım sinyali olarak değerlendirilir. Yatırımcı, bu noktada hisse senedini 52 TL'den satın alır.
Adım 3: Takip Eden Durdurma Seviyesi Belirleme
Yatırımcı, hisse senedini satın aldıktan sonra, takip eden durdurma seviyesini belirler. Örneğin, durdurma seviyesini 48 TL olarak ayarlar. Bu, hisse senedinin fiyatı belirli bir seviyenin altına düşerse, zararı sınırlamak için hisse senedini satacağı seviyedir.
Adım 4: Fiyat Hareketlerini İzleme ve Kâr Gerçekleştirme
Hisse senedinin fiyatı artmaya devam ederse, yatırımcı takip eden durdurma seviyesini yükseltir. Örneğin, hisse senedi fiyatı 60 TL'ye çıkarsa, durdurma seviyesini 55 TL'ye yükseltebilir.
Adım 5: Kutu Oluşumu ve Satım Sinyali
Yatırımcı, yeni bir kutunun oluşumunu izler. Diyelim ki, fiyat 60 TL ile 70 TL arasında hareket etmeye başlar. Eğer fiyat 70 TL üst sınırını kırarsa, yatırımcı pozisyonunu korur. Ancak, fiyat 60 TL alt sınırını kırarsa, bu bir satım sinyali olarak değerlendirilir ve yatırımcı hisse senedini satar.
Özet:
Yatırımcı, ABC hisse senedini 52 TL'den satın aldı.
Fiyat hareketlerini izleyerek takip eden durdurma seviyesini ayarladı.
Fiyat 70 TL üst sınırını kıramaz ve 60 TL altına düşerse, yatırımcı hisse senedini satar ve kârını veya zararını realize eder.
Bu senaryo, Darvas'ın Kutu Teorisi'nin nasıl uygulanabileceğini ve yatırımcının fiyat hareketlerine göre nasıl alım ve satım kararları alabileceğini göstermektedir.
Hacim önemli miydi?
Evet, hacim (volume) Darvas'ın Kutu Teorisi'nde önemli bir rol oynar. Hacim, bir hisse senedinin alınıp satıldığı toplam miktarı ifade eder ve fiyat hareketlerinin gücünü ve doğruluğunu teyit etmek için kullanılır. Hacim analizi, yatırımcıların fiyat kırılmalarının ne kadar güçlü ve güvenilir olduğunu değerlendirmelerine yardımcı olabilir.
Hacimin Rolü
Kırılma Gücünü Teyit Etme: Bir hisse senedinin fiyatı kutunun üst sınırını kırdığında, bu kırılmanın yüksek hacimle desteklenmesi önemlidir. Yüksek hacim, birçok yatırımcının bu fiyat hareketine katıldığını ve kırılmanın güçlü olduğunu gösterir. Düşük hacimle gerçekleşen kırılmalar ise zayıf ve geçici olabilir.
Trend Devamlılığını Onaylama: Hacim, bir fiyat hareketinin devam edip etmeyeceğini belirlemek için kullanılır. Artan hacim, yeni bir trendin başladığını ve bu trendin devam edebileceğini gösterir. Azalan hacim ise trendin zayıfladığına ve tersine dönme olasılığının arttığına işaret edebilir.
Yanlış Kırılmaları Eleme: Hacim analizi, yanlış kırılmaları (false breakouts) belirlemek için kullanılır. Eğer fiyat, kutunun üst sınırını düşük hacimle kırarsa, bu kırılma güvenilir olmayabilir ve yatırımcıyı yanıltabilir. Yüksek hacimle desteklenen kırılmalar ise daha güvenilirdir.
Örnekle Açıklama
Önceki senaryoyu hacim analizi ile genişletelim:
Senaryo:
Bir yatırımcı, ABC şirketinin hisse senetlerini izliyor ve kutu sınırlarını belirliyor:
Kutu Üst Sınırı: 50 TL
Kutu Alt Sınırı: 45 TL
Fiyat 50 TL'yi kırarak 52 TL'ye çıkıyor, ancak yatırımcı bu kırılmanın yüksek hacimle desteklenip desteklenmediğini kontrol ediyor.
Hacim Analizi:
Yüksek Hacim: Eğer kırılma yüksek hacimle (örneğin, ortalama günlük işlem hacminin üzerinde) gerçekleştiyse, yatırımcı bu kırılmanın güçlü olduğuna inanır ve 52 TL'den hisse senedini alır.
Düşük Hacim: Eğer kırılma düşük hacimle gerçekleştiyse, yatırımcı bu kırılmanın zayıf olduğunu ve fiyatın tekrar kutu içine dönebileceğini düşünerek alım yapmaktan kaçınır.
Devam Eden Hacim İzleme: Yatırımcı, fiyat hareketlerini ve hacmi izlemeye devam eder. Eğer fiyat artmaya devam ederken hacim de artıyorsa, bu trendin gücünü teyit eder. Hacim düşüyorsa, trendin zayıfladığına dair bir uyarı olarak kabul edilebilir.
Özet:
Hacim, Darvas'ın Kutu Teorisi'nde kritik bir bileşendir ve fiyat hareketlerinin gücünü ve doğruluğunu teyit etmek için kullanılır. Yatırımcılar, fiyat kırılmalarını değerlendirirken hacim analizini de dikkate alarak daha bilinçli alım ve satım kararları alabilirler.